Kan kalsiyum düzeyi yüksekliği, genellikle hastaların bir kontrol amaçlı ya da başka hastalıkları nedeni ile yaptırdıkları laboratuar incelemeleri esnasında tesadüfen saptanır. Bu durumun ayrıntılı olarak incelenmesi ve nedeninin bulunması gerekir. Bu amaçla ayrıntılı bir inceleme ile böbrek fonksiyonları, kan protein düzeyleri, kemikle ilgili kan verileri ve parathormon düzeylerine bakılmalıdır. Kan kalsiyumu yüksekliği tedavi edilmediği takdirde böbrek taşları, ciddi kemik problemleri ve pankreas iltihabı gibi hayatı tehdit edici sorunlara neden olabilir.
Kan kalsiyum Düzeyi Yüksekliğinin Olası Nedenleri
- Primer Hiperparatiroidizm: Paratiroid bezlerden bir veya birkaçından uygunsuz aşırı parathormon salınımı olmaktadır. Bu durumda böbrekler kalsiyumu aşırı derecede emer, fosfatın idrarla atılımı artar, kemikler boşalır ve süngerimsi travmaya açık bir hal alır. Kan kalsiyum ve parathormon düzeyleri yüksektir ayrıca fosfat düzeyleri düşüktür. Kemik değişiklikleri basit bir el veya kafa grafisi ile görülebileceği gibi kemik dansitometrisinde de saptanabilir. Bu aşamada D vitamini, idrar kalsiyumu, boyun ultrasonografisi ve paratiroid sintigrafisi gibi laboratuar incelemeleri ve görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır.
- Sekonder hiperparatiroidizm: Hipokalsemiye neden olabilecek D vitamini eksikliği veya fosfatı yükseltecek kronik böbrek yetmezliği gibi durumlarda kan kalsiyum ve fosfat düzeyini kontrol altında tutabilmek için bezlerden fazla miktarda parathormon salgılanması durumudur.
- Tersiyer hiperparatiroidizm: Sekonder hiperparatiroidizme neden olan D vitamini eksikliği veya böbrek yetmezliği tedavi edilmesine rağmen (D vitamini desteği, böbrek nakli) hastanın parathormon düzeyleri düşmez ve hastalık devam ederse bu ad verilir.
- Ailevi Hipokalsiürük hiperkalsemi (FHH): Genetik geçişli ailevi bir hastalıktır. Bu hastalıkta böbrekler parathormondan bağımsız olarak kalsiyumu fazla emer ve fosfatı atar. Kan parathormon düzeyleri normal ya da hafif yüksektir ve idrar kalsiyum düzeyleri düşüktür. Bu hastalık doğuştan itibaren gözlenir.
- Lityum toksisitesi: Psikiatrik bir hastalık olan Bipolar Bozukluk tedavisinde kullanılan Lityum kan kalsiyum düzeylerinde orta veya ciddi yüksekliğe neden olabilir.
- Kanserler: Hastalarda genellikle bilinç değişiklikleri, çok su içme ve idrara çıkma, kabızlık, bulantı ve kusma şikayetleri eşlik edebilir, kan kalsiyum düzeyleri yükselir. Eğer kalsiyum düzeyleri yüksekse ve kan parathormon düzeyleri düşük saptanır ise kalsiyum yüksekliğinin nedeni gizli fark edilmeyen kanserler olabilir, mutlaka ciddi bir kanser araştırmasından geçilmelidir.
- Vitamin D intoksikasyonu: Yüksek doz D vitamini kullanımı hiperkalsemiye neden olabilir. D vitamini yağda depolandığı için hiperkalsemi çok uzun sürebilir ve ciddi olabilir.
- Sarkoidoz ve diğer granulamatöz hastalıklar
- Hipertiroidi
- Vitamin A intoksikasyonu
- Böbrek üstü bezi yetmezliği
- Bazı idrar söktürücüler (Tiyazid gurubu)
- İnmobilizasyon (Hareketsizlik, özellikle omurilik felci gibi uzun süreli yatağa bağlı kalma nedenleri)
- Böbrek yetmezliği